Zesde roman Onschuldig maakt brandhout van Belgisch gerecht

Bij het verschijnen van Kortsluiting, een boek over de kinderwens van een karaktergestoorde eenzaat, liet Mechelaar Deflo al duidelijk verstaan dat hij het onderscheid tussen thriller, spannende roman of roman tout court uiterst arbitrair vindt. Ook al gebruikt hij thrillerelementen, hij ziet zichzelf zeker niet als een eendimensionale misdaadauteur. Deflo wil vooral een goed verhaal vertellen, met personages die de lezer nog lange tijd bijblijven.

Onschuldig start met een reeks gewelddadige verkrachtingen, waarvan één met dodelijke afloop. Doordat speurder Dirk Deleu tijdelijk vanaf de zijlijn moet toezien, krijgt de zwangere rechercheur Nadia Mendonck de kans van haar leven. Zij wordt op het onderzoek gezet, maar komt daarbij voor een wel zeer onaangename verrassing te staan. Deleu is in alle staten en trekt, met de steun van onderzoeksrechter Jos Bosmans - zijn trouwe toeverlaat - ten oorlog. Maar ook voor Deleu loopt lang niet alles zoals verwacht. Hij geraakt zelfs in bijzonder nauwe schoentjes en zal zich als een duivel in een wijwatervat moeten weren.

Vriendjespolitiek
Liefhebbers van rechttoe rechtaan speurderswerk zullen met Onschuldig ongetwijfeld wat op hun honger blijven zitten. Maar wie meer wil dan alleen maar een gevatte plot, pseudo-grappige dialogen of semi-diepzinnige wijsheden, zit bij Deflo wel aan het juiste adres. Van alle Vlaamse thrillerschrijvers schrijft hij momenteel met de grootste hartstocht.

Hoewel de kaarten al vroeg lijken geschud - over de identiteit van de dader bestaat al van in het begin bijna geen twijfel - behoudt het boek zijn spanning, vooral door de knetterende intensiteit waarmee Deflo de verhoudingen tussen zijn hoofdpersonages weergeeft. Hij beschrijft het zieltogende huwelijk van Dirk en Barbara, Deleus allesverterende passie voor Mendonck en de ultieme daad van vriendschap die Bosmans pleegt, met een lovenswaardige empathie. En intussen geeft hij het Belgische gerechtelijke apparaat, met zijn ondoordringbare netwerken en onuitroeibare vriendjespolitiek, er ook nog eens stevig van langs.

Verberg tekst

Willem Frederik Hermans heeft ooit gezegd dat als er in een roman een mus van een dak valt dat een betekenis moet hebben. Ik citeer heel vrij, maar het komt erop neer dat elk detail van belang moet zijn, anders is het overbodig.
Mark Cave laat in zijn debuut Draaikolk zonder de minste reden heel wat dode mussen van de dakpannen vallen. Zo heeft hij het uitgebreid en in detail over de kledij van zijn personages, wat ze eten, de wijnen die ze drinken, het interieur van de kantoren. Nu is wat vulling in een misdaadroman niet per se slecht, maar laat ze dan toch goed bereid zijn. In dit geval is het Nederlands dat we meer dan 350 bladzijden voorgeschoteld krijgen ook al niet erg pittig.

De thriller gaat over fraude met beleggingsfondsen en is volgens de uitgever de eerste Vlaamse misdaadroman die zich afspeelt in de wereld van de 'haute finance'. Cave is zelf economist en zal dus wel weten waarover hij schrijft. Het probleem is dat je als auteur in eerste divisie moet spelen om allerlei financiële technieken en constructies boeiend aan de man te brengen. Vooral in het eerste gedeelte van de roman slaagt Cave daar niet in en moet je op het puntje van je stoel gaan zitten met een uitleg als "Wanneer hij de specificaties van de uitgaven doornam, merkte hij dat vooral de bank die de effecten van het fonds bewaarde flinke kosten in rekening bracht. Er was een jaarlijks forfait per fondsonderdeel, een vast bedrag per aan- en verkooprichting en een variabel bedrag afhankelijk van de beurs waarop de titels respectievelijk werden gekocht en verkocht".

Niet dat er veel verkeerd is met de plot. De Brit Paul Jamieson krijgt een vergiftigd geschenk als hij aangesteld wordt tot baas van World Funds in Luxemburg, een firma die als filiaal van een verzekeringsconcern actief is met beleggingsfondsen. Financieel wordt hij er nauwelijks beter van, zijn huwelijk loopt op de klippen en onder impuls van een collega start hij zelf met een winstgevend handeltje. Tot hij, als gevolg van een groter samenwerkingsverband, een assistent krijgt, Jeff. Vrees dus dat het handeltje aan het licht komt. Jeff wordt vermoord. Wie de dader is moet een wat lijzige Luxemburgse politieman uitzoeken. Bij het World Funds zijn er verdachten, maar Jeff, die in het bezit was van chantagemateriaal, heeft in Londen een baas die ook niet meteen zijn vriendje was. Tussendoor krijg je wat romantiek met een hoog soapgehalte ("Toen hij haar wild in zijn armen sloot en zij koortsig aan zijn broeksband begon te friemelen, wist hij dat dit diertje het beste van zichzelf zou geven") en een nog redelijk verrassend einde. Ja, op een zonnig Zuid-Amerikaans strand. Misschien is Draaikolk al bij al een vlot scenario voor een stripverhaal. Voor de rest een misdaadroman waar in elk hoofdstuk wel met een paar miljoenen wordt gegoocheld en de diepgang van de personages omgekeerd evenredig is aan de hoogte van die bedragen.

Onschuldig, de nieuwste thriller van Deflo, begint heel klassiek. De politie van Mechelen, de stad waar ook de vijf andere thrillers van Deflo spelen, wordt geconfronteerd met een paar verkrachtingen en moord of moordpoging op jonge vrouwen. Al vlug is het duidelijk dat de dader, alweer een psychopaat, het moet hebben van slachtoffers die in verwachting zijn. Nadia Mendonck leidt het onderzoek van de Mechelse recherche. Ze is, zoals we weten uit de vorige boeken in de reeks, de vriendin van Dirk Deleu, een van de vaste speurders bij Deflo. Ze is ook zwanger van hem. Maar Deleu wil eigenlijk niet weg van zijn vrouw, hij ligt voortdurend in conflict met zichzelf, weet niet wat hij echt gaat beslissen.
De moordenaar heeft nogal wat belangstelling voor het politieonderzoek en vooral voor Nadia Mendonck. Ze wordt zijn volgende slachtoffer. Ze overleeft de verkrachting en de poging tot moord, maar ligt in coma in het ziekenhuis. Deleu trekt het onderzoek snel naar zich toe en wordt de eerste verdachte. Zijn verhouding met Nadia is het belangrijkste motief. Althans voor een paar leden van de Mechelse politie, want als lezer weten we beter. We kennen de moordenaar al vrij snel: het is een op het eerste gezicht brave huisman met twee kinderen.

Het tweede deel van de thriller is minder conventioneel. Eens de echte dader gevat is het probleem hem doen bekennen en blijft de vraag of hij wel verantwoordelijk is voor de verkrachting van Mendonck. Deflo houdt er tot de laatste bladzijde een beresterke spanning in en zorgt ervoor dat er zeker een vervolg kan komen. "Ik hou van je, Nadia", zijn de laatste woorden van Deleu. Daarmee is meteen gezegd dat ook Deflo aan zijn politieromans wel een bijzonder hoog soapgehalte geeft. Ze lijken zo geschikt voor een televisieserie met suspense en romantiek. En daar is eigenlijk niets tegen in te brengen: Deflo is handig genoeg om het verhaal lekker te verpakken, de soapelementen mooi te integreren in de plot en net de grens van het larmoyante niet te overschrijden. We zijn mijlenver verwijderd van de gruwel waarmee hij zijn reeks begon. En het is duidelijk dat Pieter Aspe school maakt in de Vlaamse thrillerwereld.

Over de auteurs

l Marc Cave (°1951) is economist. Hij heeft volgens de omslag van zijn debuut een ruime internationale ervaring in de sector van de financiële dienstverlening.
l Deflo (°1958) debuteerde vijf jaar geleden als Luc Deflo in het misdaadgenre met Naakte zielen. Daarvoor schreef hij onder meer toneel en hoorspelen. Alle zes zijn misdaadromans spelen in Mechelen. Zijn debuut en Sluipend gif worden verfilmd. Hij verwerkt zelf beide romans tot één scenario.

Cave slaagt er niet echt in de wereld van de haute finance boeiend aan de man te brengen, terwijl Deflo zijn verhaal lekker weet te verpakken met suspense en romantiek

Verberg tekst

Bressing wil een monument voor zijn dochter oprichten

Er is in Vlaanderen maar plaats voor één Aspe, zei de Brugse schrijver onlangs bij de start van de VTM-reeks op basis van zijn thrillers. Als er één auteur Aspe probeert naar de kroon te steken, dan is dat Luc Deflo. Aspe evenaren lukt hem vooralsnog niet, maar zijn thrillers belanden steevast in de boekentoptien. Onschuldig , het nieuwste boek in zijn reeks rond de Mechelse onderzoeksrechter Bosmans en inspecteur Deleu, heeft een relatief eenvoudige plot. Een perverse moordenaar heeft het op zwangere vrouwen gemunt. Karen Mendonck, collega en minnares van Deleu, bijt zich in het dossier vast, ook al omdat ze zelf zwanger is. Mendonck wordt gemolesteerd, raakt haar baby kwijt en belandt in coma in het ziekenhuis. Deleu, die al een paar boeken lang niet kan kiezen tussen zijn vrouw en zijn minnares, is de belangrijkste verdachte.

Er schort nogal wat aan dit boek. Om te beginnen doet de plot erg denken aan de beroemde thriller van Scott Turow, Presumed Innocent . Zelfs de titel verwijst ernaar. Erger is dat Deflo's stijl nergens sprankelt. Dat komt vooral omdat hij de irritante gewoonte heeft om zijn zinnen sterk op te splitsen. Een karakteristiek voorbeeld: ,,Toen ze omkeek, zag ze de man op zich afkomen. Met lange ritmische halen, als een luipaard dat zich op gang trekt. Zonder emoties. Zonder gevoel. Gefixeerd op zijn prooi. Niettegenstaande haar spieren verzuurden, bleef ze alles uit haar lichaam persen. In pure doodsnood. Beelden flitsten aan en uit. Zonder structuur. Naakte angst. Vragen.'' Ook slaagt Deflo, die per slot van rekening psychologische thrillers wil schrijven, er nauwelijks in om de verwarring van zijn personages scherp onder woorden te brengen. Hij beperkt zich te zeer tot een opsomming van gevoelens die de personages verondersteld worden te ondergaan.

Het lukt Deflo evenmin om de psychopaat van dienst, een getrouwde man met ongezonde seksuele lusten, genuanceerd neer te zetten. Bovendien zijn de inzichten van de gerechtspsychologe en expert in daderprofilering kinderlijk eenvoudig. Het enige personage dat wel vlees rond de botten heeft, is Bosmans. Hij blijft echter op de achtergrond, omdat Deflo te zeer scherpstelt op de puinhoop die Deleu van zijn liefdesleven heeft gemaakt.

Dan liever de nieuwe thriller van Patrick de Bruyn. In Verminkt wordt het gezin van de voormalige Sabena-werknemer Peter Bressing het slachtoffer van een gewelddadige homejacking. Zijn vrouw wordt daarbij verwond en de twee boeven verminken zijn tienerdochter op een gruwelijke manier met een pan met kokende olie. Omdat hij vindt dat deze zaak geen fait divers mag blijven, schakelt Bressing de pers in. Hij wil dat de daders weten wat ze aangericht hebben. Bovendien wil hij een monument voor zijn dochter oprichten. Voor hij het goed beseft, staan alle media voor zijn deur, heeft hij grote interviews in Dag Allemaal en andere tijdschriften, verschijnt hij in Telefacts en De laatste show en wordt hij zelfs gevraagd om lid te worden van een dubieuze politieke partij die de veiligheid van de burger hoog in het vaandel draagt. De straat waarin hij woont wordt 's zondags overspoeld door ramptoeristen.

Maar de politie-inspecteurs die de zaak onderzoeken, raken er steeds meer van overtuigd dat Bressing, net als Deleu in Deflo's thriller, wel eens schuldig zou kunnen zijn. Bressing weert zich als een duivel in een wijwatervat. Hij probeert zijn onschuld te bewijzen en te achterhalen wie verantwoordelijk is voor dit drama. Maar hoe meer hij zich roert, hoe dieper hij lijkt weg te zinken in een poel van verdachtmakingen, halve waarheden en leugens.

De Bruyn houdt de spanning mooi vast en heeft stilistisch vorderingen gemaakt. Hij schrijft scherpe dialogen en is een goed waarnemer. Leuk is dat hij allerlei echte personen laat opdraven, zoals VTM-journalist Patrick van Gompel. Op het einde stapt De Bruyn zelf nog even door het verhaal. Ook Woody Dubois duikt op. Onder dat pseudoniem schreven Piet Teigeler en Eddy van Hee in de jaren zeventig een paar thrillers. Dubois, tegelijk auteur en hoofdfiguur van die boeken, was een pr-man met een avontuurlijk leven, die in dit boek Bressing goede raad geeft om de media te bespelen. De ontknoping van Verminkt is minder overtuigend. Ze komt een beetje uit de lucht vallen, is wat ongeloofwaardig en heeft met het eigenlijke verhaal weinig te maken.

Verberg tekst

Onschuldig is Deflo's zesde thriller op nauwelijks vijf jaar tijd; de boeken worden steeds dikker en het vaste team, met als hoofdfiguren de rechercheurs Dirk Deleu en Nadia Mendonck, raakt onderhand goed ingeburgerd bij de ondertussen talloze fans.

Inspecteur Deleu is bij aanvang van het boek in ziekenverlof. De stress van de job en

vooral de gespannen situatie met zijn vrouw Barbara naar aanleiding van zijn liefdesrelatie met zijn collega Nadia Mendonck, maken dat hij even nog op non-actief staat wanneer het lijk van Martine van Hees wordt aangetroffen in haar rijtjeshuis in Mechelen. Uit de lijkschouwing blijkt dat de vrouw zwanger was en verkracht werd. Luttele tijd later wordt nog een zwangere vrouw verkracht, en een derde weet op het nippertje aan haar aanvaller te ontkomen. De politie heeft een vermoeden dat hier een psychopaat aan het werk is die het in de eerste plaats heeft gemunt op zwakke, alleenstaande vrouwen. Nadia Mendonck, zelf zwanger van... jawel, Dirk Deleu, krijgt het onderzoek toegewezen en belandt op haar beurt op het verlanglijstje van de moordenaar-verkrachter.

Deflo brengt veel spanning en afwisseling dankzij de vlug wisselende scènes waarin de verschillende vertelstandpunten naar voren komen. Zo ook deze van de psychopaat, die de schoonzoon blijkt van een Antwerpse procureur met veel invloed in gerechtelijke kringen. Voor Dirk Deleu ziet het er even moeilijk uit, wanneer Nadia uiteindelijk het volgende slachtoffer wordt en als uit aanwezige sporen blijkt dat Deleu de avond voordien bij haar op bezoek was. Nadia is evenwel niet dood, maar haar zwangerschap dient onderbroken te worden en zij verkeert in comateuze toestand.

Deleu moet zich met hand en tand verzetten tegen de opgeklopte aantijgingen en gefabriceerde bewijzen uit hoge politiekringen, en komt op het laatst tot de vaststelling dat zijn vrouw Barbara niet helemaal vrijuit gaat in de zaak. Belangrijk detail is wel dat het sluitstukje van de puzzel wellicht pas zal vallen in een volgend werk.

Af en toe baseert de auteur de intrige iets te veel op het toeval en zijn de wendingen in de plot al te voorspelbaar, maar de gevatte dialogen en de geslaagde emotionele inleving in zijn personages vergoeden ruimschoots deze kleine onvolkomenheden. [Staf Schoeters] Verberg tekst

Een seriemoordenaar lijkt het op alleenstaande, zwangere vrouwen gemunt te hebben. Inspecteur Nadia Mendonck van de Mechelse politie krijgt haar eerste zaak en wil zichzelf bewijzen. Terwijl ze een aannemelijke verdachte op het spoor is, wordt ze zelf verkracht. De verdachte blijkt een vals spoor te zijn en nieuwe, forensische aanwijzingen leiden naar haar voorlopig uitgerangeerde ex-partner en vader van haar kind, inspecteur Deleu. Zesde misdaadboek van de Vlaamse auteur met dezelfde hoofdpersonages. Ondanks een niet bijster originele plot en enkele onwaarschijnlijkheden in het politie-onderzoek, is dit toch een sterke thriller vooral vanwege de sterke personages waarbij vooral Deleu eruit komt als een innerlijk verscheurd mens die moet kiezen tussen vrouw en minnares. Door zijn trefzekere schrijfstijl zit er een razendsnel tempo in deze thriller. Normale druk.