Het advies uit de titel van Erna Sassens nieuwste adolescentenroman moet je misschien niet té letterlijk nemen: het komt uit de mond van Joshua, die een jongerentaal spreekt met veel dubbele betekenissen. In dit boek neemt hij niet alleen een dier in huis, maar heeft hij ook voor het eerst een vriendin. Twee kippen dus, in zijn wereld.

Neem een kip is het derde deel in de reeks rond Joshua en zijn vriendengroep, na Zonder titel en het bekroonde Neem nooit een beste vriend . Aan het einde van het tweede deel begon Joshua een relatie met de knappe Lindsey. Nu proberen ze die verder uit te bouwen, maar dat gaat niet vanzelf. Bovendien duikt een personage uit Zonder titel op: Joshua's beste vriendin Zivan, die door haar familie uitgehuwelijkt werd aan een neef in Irak. Zivan keert terug naar Nederland, met haar zoontje. Joshua heeft meteen een afkeer van het kind, dat voor hem symbool staat voor de gedwongen relatie waar hij zich in het verleden zo tegen heeft verzet.

Het verhaal wordt ook in dit derde deel opnieuw mooi in beeld gebracht: de prachtige tekeningen van illustrator Martijn van der Linden brengen de personages en hun gevoelens in al hun kracht en subtiliteit tot leven. En Erna Sassen zet Joshua en zijn vrienden geloofwaardig neer als jongeren die geen blad voor de mond nemen. Tegelijk is er een kantje aan deze tieners dat volwassenen zeker zullen appreciëren: zo is Joshua gek op kunst, en is Stromae de muzikale held in dit verhaal.

Pijp-ceo

Idealiter lees je de boeken rond Joshua in de juiste volgorde, want door de verschillende verhaallijnen kan het snel gaan duizelen. Erna Sassen doet wel moeite om nieuwe lezers mee op sleeptouw te nemen, maar dat gaat te snel om je goed in te leven in de emotionele band die Joshua onderweg heeft opgebouwd met Lindsey, Zivan en al zijn vrienden.

Neem een kip is een unieke adolescentenroman doordat hij zo openlijk het thema seksualiteit bij jongeren aansnijdt. In de meeste jeugdboeken houdt het op na de eerste keer, die vaak letterlijk en figuurlijk de climax is van het verhaal. Dit boek gaat dieper in op een eerste seksuele relatie en de uitdagingen die erbij komen kijken.

Nu Joshua voor het eerst seks heeft gehad, kan hij er geen genoeg van krijgen. Maar al snel merkt hij dat Lindsey hun intimiteit heel anders ervaart. Het lijkt wel alsof ze hém er vooral een plezier mee wil doen. Joshua probeert nog advies in te winnen via de “pijp-ceo”, een vrouw aan wie zijn vriend Sergio tegen betaling seksuele diensten verleent, maar dat levert weinig op. Het maakt Joshua onzeker en uiteindelijk komt hij

Andermaal toont Erna Sassen in dit boek haar lef als jeugdschrijver. Jongeren kunnen niet alleen veel opsteken over seks, Neem een kip kaart ook onverbloemd het thema depressie aan. Sassen weet aandoenlijke passages neer te zetten, met een bijzondere rol voor het zoontje van Zivan. En Martijn van der Linden zorgt daarbij voor prachtige tekeningen, uiteraard met kip.

ERNA SASSEN Neem een kip (14+)Leopold, 256 blz., € 17,99 (e-boek € 11,99)

Hoe praat je met pubers over seks en depressie? Door ze op een niet-serieuze manier serieus te nemen.

Jongerenauteur Erna Sassen is daar een meester in, wat ze meer dan ooit bewijst in het laatste deel van haar trilogie over Joshua en zijn vrienden: Neem een kip (15+).

De inmiddels 18-jarige Joshua worstelt na zijn vmbo-examen met de slaapverwekkende avond-havo. Iedereen zegt dat hij met zijn tekentalent naar de kunstacademie moet, maar hij vindt illustrator een nutteloos beroep.

Ondertussen raakt zijn uitdagende vriendin Lindsey op de dansacademie intiem bevriend met Jeremy, wat niet zou moeten uitmaken omdat die op jongens valt. Maar als ze na lang aandringen toegeeft dat ze niet zo'n lol beleeft aan de lichamelijke liefde, begint de toestand Joshua mateloos te frustreren.

Gelukkig staat zijn beste vriend Sergio, die CEO wil worden maar voorlopig bijverdient als sekswerker, altijd klaar met goede raad. En is er de aseksuele kickbokser Dylan, die belooft hem in elkaar te komen rammen als hij Lindsey dumpt.

En om het allemaal nóg ingewikkelder te maken, woont zijn vorige vlam, de naar Irak uitgehuwelijkte Zivan, tijdelijk in een caravan in zijn achtertuin. Met haar zoon.

Steeds doet Sassen er moeiteloos een paar scheppen bovenop. Maar net als de lezer overal jeuk dreigt te krijgen van die confronterende, expres gedetailleerd beschreven moderne romantische ongemakken, wordt de ellende weer draaglijk.

Erna Sassen laat zich met al haar schaamteloze hyperbolen ('pijp-CEO', 'aarsbananen van de Oudheid') het beste vergelijken met de humoristische Britse auteur Sue Townsend, die getroebleerde jongeren door de ingewikkelde jaren tachtig van de vorige eeuw hielp met haar even ontroerende als tenenkrommende puberheld Adrian Mole.

Nog altijd verfrissend is de bijrol van illustrator Martijn van der Linden, die de tekeningen maakt uit het schetsboek van Joshua, kunstenaar in de dop. Joshua moet voor school zichzelf portretteren en komt bij zijn eerste poging niet verder dan een dood vogeltje.

Door het boek heen zien we al zijn probeersels, met als dieptepunt het angstaanjagende gekras tijdens een paniekaanval. De laatste tekening, met alle vrienden behalve Joshua, is een treffend einde van het verhaal én de reeks.

Sassen heeft in het derde deel haar vorm gevonden. Het balorige Zonder titel (2021, Nienke van Hichtum-prijs) is een soms iets te volwassen pleidooi tegen vooroordelen over het vmbo. Het explosieve Neem nooit een beste vriend (2023, Boon, Beste Boek voor Jongeren) neigt hier en daar wel erg naar voorlichting over de eerste keer.

Neem een kip staat vol voetnoten, maar daarin maakt Sassen haar uitleg gelukkig meteen ook weer belachelijk. Juist die steeds betere balans tussen lol, wijsheid en pijn maakt de drie achtereenvolgende boeken zo meeslepend.

Meer dan de eerdere delen is Neem een kip een feestelijk verzet geworden tegen volwassenheid; een teder én hilarisch portret van vijf vrienden die te veel aan hun hoofd hebben om het allemaal nog serieus te nemen. Geef ze eens ongelijk.

Een rauw jeugdboek over verliefdheid en vriendschap, dat het verhaal van ’Neem nooit een beste vriend’ vervolgt. Joshua ervaart problemen in zijn relatie met Lindsey, vooral wanneer zij tijdens de introductiedagen van de dansacademie Jeremy ontmoet, haar ideale danspartner. Joshua wordt jaloers omdat Jeremy veel gemeen heeft met Lindsey. Daarnaast zit Joshua sinds zijn eindexamen niet lekker in zijn vel en mist hij de levendige sfeer van zijn oude klasgenoten van 4-vmbo. Zijn situatie wordt verder gecompliceerd wanneer Zivan, een oude vriendin die nu in Irak woont, contact opneemt met verontrustend nieuws. Eigentijds, humoristisch en invoelend geschreven, vanuit het perspectief van Joshua. Met verfijnde zwart-wittekeningen van Martijn van der Linden. Voor lezers vanaf ca. 15 jaar. Erna Sassen (Beverwijk, 1961) is een bekende Nederlandse schrijver, acteur en radiopresentator. Ze schreef vele boeken, waaronder de eerdere delen uit deze reeks: ‘Zonder titel’* en ‘Neem nooit een beste vriend’**. De delen zijn volgens de auteur los te lezen.

Neem een kip - het is een geestige titel om een trilogie mee af te sluiten. Zeker als die volgt op Neem nooit een beste vriend, de youngadultroman waarmee schrijfster Erna Sassen en illustrator Martijn van der Linden vorig jaar de Boon voor Jeugdliteratuur én het Beste Boek voor Jongeren wonnen.

Je verwacht een hilarische opening, maar op de eerste bladzijde tref je een tekening van een dooie mus met als bijschrift 'Zelfportret, eerste poging'. Tsja, dat kan natuurlijk puur geestig bedoeld zijn. Maar als er voor de tweede poging vijf dooie mussen nodig zijn, dan begrijp je: het gaat inderdaad niet goed met hoofdpersoon Joshua.

Om kort te gaan: Joshua, die in Neem nooit een beste vriend smoorverliefd werd op de onweerstaanbare Lindsey, verkeert in crisis. Zijn oma is overleden en prompt krijgt hij ruzie met zijn grillige vriendin.

In de buitenwereld kleedt Lindsey zich in naveltruitjes en ultrakorte rokjes, om daarna alle mannen die toenadering zoeken af te straffen. Bij Joshua laat ze haar oorlogsmake-up achterwege en is ze ontspannen. Maar dan realiseert Joshua zich dat Lindsey alleen seks met hem heeft om hém een plezier te doen. Die wetenschap maakt hem onzeker en depressief.

Terwijl Joshua zijn radeloosheid van zich afschreeuwt met capslocks en uitroeptekens, maakt een telefoontje van zijn voormalige boezemvriendin Zivan de verwarring compleet. Zivan speelde een belangrijke rol in Zonder titel, het eerste deel van de trilogie: zij verdween ineens uit Joshua's leven omdat ze werd uitgehuwelijkt in Irak.

Een realistisch verhaal schrijven over liefde, relaties en seks, daar was het Sassen met deze trilogie om begonnen. Dat is flink balanceren, want 'het blijft tricky om over seks te praten, bij de meeste woorden lopen de rillingen over je rug', vindt ook Joshua. Sassen schrijft onomwonden en haalt er van alles bij: van aseksualiteit en pornokanalen tot sekswerkers.

Nu daar in dit laatste deel nog de zeven vinkjes van Joris Luyendijk bovenop komen, wordt het wel wat veel. Die vinkjes leveren geweldige grappen op (een broer die als 'slavink' verkleed naar carnaval gaat met bokshandschoenen, bijvoorbeeld). Maar er moet zoveel worden uitgelegd, over racisme, ongelijkheid, geloof en mensenrechten, dat je de stem van de schrijfster er soms even doorheen hoort schemeren.

Toch is dit boek zeer de moeite waard. Sassen heeft een unieke stem, zuiver en vlijmscherp, met een ijzersterk gevoel voor humor en timing.

Op de kip, die Joshua troost biedt, moet je wachten tot het slot. Hij komt met een zelf getimmerde kippenvilla en een briljante naam: ome Cor. Neem een kip is een mooi laatste deel van een formidabele trilogie, die je met pijn in je hart dichtslaat.